نهال بادام

توضیحاتی درباره ی درخت بادام

خیلی از افراد نمی دانند که بادام جز کدام یک از گروه های غذایی محسوب میشود. آیا ماهیت این محصول دانه است یا میوه؟ در علم گیاه شناسی، بذر هایی وجود دارند که به دروپ(drupe) معروف هستند. مشخصه دروپ یا شفت ها این است که پوسته باعث جداسازی گوشته از دانه آن میشود. اگر دقت کرده باشید، مغز بادام توسط یک لایه پوست نسبتا سخت، از گوشته آن(سبز رنگ و پرز دار است) جدا شده است. گردو و پسته نیز از این دسته(دروپ ها) محسوب میشوند.

زادگاه بادام کجاست؟

آسیای مرکزی و غربی به عنوان زادگاه این درخت تخمین زده میشود. کشت و کار بادام در چین به سال ها پیش از میلاد مسیح بر می گردد اما برخی از گیاه شناسان، ایران را وطن بادام میدانند. وجود بیش از 20 نوع از این درخت در ایران باعث شده است تا این نظریه ها شکل بگیرند. کشت این محصول از زمان های بسیار قدیم در ایران رواج داشته است. در کتاب “بوند هشن” از کشت و کار درخت بادام در ایران سخن به میان آمده است.

 

پوست سبز روی بادام نشان از نارس بودن آن است(به شکل برگ های درخت بادام توجه شود)

اطلاعات که باید در مورد نهال بادام دانست

ارتفاع این درخت به 4 تا 10 متر میرسد و دارای قطر بیش از 30 سانتی متر می باشد. شکل برگ ها باریک، بلند و کمی موج دار است که در بهار با شکوفه های سفید یا صورتی رنگ، آمیخته میشوند و زیبایی مزرعه را دو چندان میکنند. شکوفه های درخت هر کدام از چندین پرچم، گلبرگ و کاسه برگ تشکیل شده است. لایه ای پرز مانند بر روی دانه پوشیده شده است که دارای رنگ سبز ملایمی است(گوشته). بعد از عبور از این لایه، به پوستی که از مغز بادام محافظت می کند(پوسته اصلی)، می رسیم.

سختی این لایه متناسب با نوع بادام(انواع مختلف عبارتند از سفید، مامایی، ربیع، شاهرود 21، اسکندر، آیدین و غیره)، متفاوت است. در داخل پوست، دانه بادام نهفته شده است. بر روی آن پوسته بسیار نازک قهوه ای رنگی(پوسته فرعی) وجود دارد. پس از کندن پوسته قهوه ای رنگ، به مغز سفید بادام میرسیم.

 

بادام به همراه پوست قهوه ای رنگ روی آن

نحوه خرید فروش بادام در بازار

زمینه های کاربرد این دانه(دروپ) بسیار گسترده است. نه تنها ارزش غذایی بالایی دارد بلکه در زمینه پزشکی نیز دارای اهمیت بسیاری است. از این رو اکثر کشور ها درصدد تولید این محصول هستند. اما این درخت نیاز به شرایط اکولوژیکی خاصی دارد و در همه مناطق قابل کشت نیست.

از طرف دیگر، کشور های صادر کننده سود بسیار خوبی از این طریق کسب میکنند. آمریکا، اسپانیا، سوریه، ایتالیا از تولید کنندگان برتر این محصول در جهان محسوب میشوند. در جهان سالانه حدود 2 میلیون و 120 هزار تن بادام تولید میشود. ایران با تولید 200 هزار تن، 7 درصد کل بادام های جهان را به خود اختصاص داده است و در جدول برترین کشور های تولید کننده بادام در رتبه پنجم قرار دارد. آلمان، اوکراین، روسیه، پاکستان از مهمترین خریداران بادام ایران به حساب می آیند. استان های خراسان شمالی، مرکزی، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و کرمان بیشترین سهم در تولید این محصول ارزشمند را دارند. این مناطق با داشتن سطح زیرکشت مناسب توانسته اند به میزان تولید بالایی در سال برسند.

ارزش غذایی بادام

بادام یکی از مغزهایی است که در زمان قدیم(در سفر های طولانی و کوچ کردن ها) از آن به عنوان منبع اصلی دریافت انرژی، چربی های سالم و انواع ویتامین ها استفاده میشده است. امروزه هم به عنوان یکی از لذیذ ترین و پرخاصیت ترین مغز ها بشمار میرود. مغز بادام بعد از گردو، پسته و فندق دارای بیشترین میزان انرژی است. همچنین پروتئین موجود در آن بسیار بالا است و برای بدن بسیار ضروری و مفید است. حدود 50 درصد از آن، متشکل از چربی های مورد نیاز بدن(چربی های غیر اشباع) است. 20 الی 25 درصد آن هم از پروتئین است و مابقی آن از املاح معدنی تشکیل شده است.

ویژگی های روغن بادام

روغن بادام دارای اسید های چرب مفید است که در این میان میتوان به اسید اولئیک، اسید لینولئیک و … اشاره کرد. این روغن ها برای بسیاری از امراض کلیوی، دستگاه گوارش و غیره استفاده میشود. نه تنها بادام بلکه برگ و شکوفه های آن نیز خواص دارویی بسیاری دارند. برای مثال از چغاله جهت تقویت لثه و همچنین از شکوفه های آن برای بهبود عملکرد گوارش استفاده میشود. همچنین بادام ها دارای انواع مختلفی هستند(انواع مختلف بادام عبارتند از سفید، مامایی، ربیع، شاهرود 21، اسکندر، آیدین و غیره). علاوه بر مصارف تغذیه ای، روغن آن به عنوان حلال در صنایع آرایشی نیز نقش دارد. زمان برداشت

چغاله در فصل بهار و در ماه اردیبهشت برداشت می شود اما میوه خشک بادام(مغز آن) در اواسط تابستان به بار می نشیند. شرایط اقلیمی هر منطقه متفاوت است و ممکن است بادام خشک در ابتدا یا انتهای تابستان(بادام در مطلوب ترین شرایط در اواسط تیر بدست می آید) به عمل بیاید. منظور از بادام خشک، بادامی است که از حالت چغاله بودن در آمده باشد.

چرا که بادام خشک نیز تا حدودی رطوبت در آن وجود دارد. برای از بین بردن رطوبت بادام خشک، آن را در هوای آزاد و در معرض نور آفتاب قرار میدهند تا آماده بسته بندی و انبارداری شوند.

بهترین زمان برداشت بادام هنگامی است که شکاف روی پوست بیرونی آن ایجاد شود
بهترین زمان برداشت بادام هنگامی است که شکاف روی پوست بیرونی آن ایجاد شود

اقلیم مورد نیاز برای رشد و کنترل آفات نهال بادام

شرایط اقلیمی علاوه بر تاثیر مثبت بر روی رشد، در کنترل آفات نیز بسیار موثر است.

برای رسیدن به محصولی با کیفیت، باید درخت در شرایط اقلیمی مناسب کاشته شود. شرایط مورد نیاز درخت بادام، آب و هوای مدیترانه ای است.

همچنین مناطقی که تابستان های گرم و خشک دارند، بسیار مطلوب هستند. از طرفی هم زمستان های ملایم باعث میشود تا خطر سرمازدگی درخت کاهش یابد(به سرما حساس است). کشت بادام در مناطقی که این شرایط را ندارد به شکست منجر میشود.

که این شکست خسارت های زیادی بر دوش باغدار می گذارد. ارتفاع مورد نیاز برای کشت نهال بادام بین بازه ی 1000 تا 2200 متری قرار میگیرد. همچنین کشور هایی که در عرض جغرافیایی مناسب(برای درخت بادام بین 30 تا 50 درجه است)قرار دارند، میتوانند به کشت بادام بپردازند.

دمای به عنوان پارامتر مهم در تعیین اقلیم منطقه بسیار مهم است. دما مورد نیاز باید بین 18 تا 35 درجه سانتی گراد قرار داشته باشد.

اقلیم مناسب باعث افزایش شکوفه ها(محصول) میشود
اقلیم مناسب باعث افزایش شکوفه ها(محصول) میشود

چه خاکی برای درخت بادام مناسب است؟

بادام در اکثر خاک ها که دارای مواد معدنی نسبتا غنی هستند، رشد میکند. وجود خاک های سنگین و مرطوب نه تنها برای نهال بادام مناسب نیست بلکه باعث کاهش محسوس باردهی نیز میشود. سبک، حاصلخیز، عمیق و نفوذ پذیر از ویژگی های خاک مناسب برای درخت بادام است. خاک هایی که شور هستند و قابلیت نفوذپذیری خوبی ندارند، برای کشت مناسب نیستند.

ریشه درخت بادام درچندین متری زمین قرار دارد

ریشه های درخت معمولا چندین متر(3متری) در عمق زمین نفوذ میکنند. به همین خاطر باید از خاکی استفاده شود که ریشه بتواند برای دستیابی به مواد معدنی و رطوبت، به آن نفوذ کند(خاک قابلیت نفوذپذیری خوبی داشته باشد تا مبادا در برابر نفوذ ریشه مانعی ایجاد کند). از طرفی زهکشی مناسب زمین نیز بسیار ارزشمند و قابل توجه است.

نحوه آبیاری درخت بادام به چه صورت است؟

درخت بادام در برابر کم آبی و خشکی مقاوم است و میتواند آب مورد نیاز خود را از خاک هم تامین کند. اما برای داشتن درختی پر بار و با کیفیت، باید منظم آن را آبیاری کنید(برای داشتن محصول خوب، میزان آبیاری باید بالا باشد). در صورت آبیاری منظم و دقیق، شما شاهد رشد 2 یا 3 برابری محصولات خود خواهید بود.

مناطقی که میزان بارش سالیانه آنها 300 تا 500 میلی متر است و از منابع ذخیره سازی آب بهره میبرند، میتوانند به صورت دیمی(در این روش آبیاری تراکم درختان باید 60 درخت در هر هکتار باشد) بادام را آبیاری کنند.

شرایط میزان بارندگی درخت بادام

اگر میزان بارندگی منطقه کشت کم باشد، باید محصولات خود را بیشتر آبیاری کنید تا درختان شما دچار کم آبی نشوند. از طرفی کیفیت آب نیز بسیار اهمیت دارد. آبی که مواد معدنی بسیاری(بیش از حد) در آن وجود دارد؛ باعث میشود تا علاوه بر شور شدن خاک، نفوذپذیری خاک کاهش یابد و باعث نابودی درخت بشود. همچنین آب نامناسب و بی کیفیت، زمین کشاورزی مورد نظر را غیرقابل کشت میکند.

میزان نوردهی نهال بادام به چه صورتی است؟

نهال بادام همواره باید در معرض نور خورشید باشد تا بتواند محصولات خوبی در اختیار کشاورز قرار دهد. قرارگیری درخت در معرض آفتاب باید بین ارقام 2000 تا 2200 ساعت در طول سال قرار بگیرد(به ازای یک ساعت شبانه روز،12 دقیقه باید در معرض نور خورشید باشند که میشود حدود 5 ساعت در هر شبانه روز).

تاثیر سرمازدگی و سرما دیررس بهار برای نهال بادام

 

درخت بادام به شوک حرارتی(برای مثال سرمای مقطعی که در بهار احتمال رخ دادن آن است)بسیار حساس است و باعث ریزش شکوفه های تازه متولد شده آن میشود.

بنابراین باید در مناطقی که احتمال رخ دادن این واقعه(سرمای بهاره) کم است؛ کاشته شود. از طرف دیگر، هنگامی که درخت در خواب زمستانه خود است؛ میتواند تا دمای 22 درجه زیر صفر را نیز تحمل کند. دمای منفی 25(و پایین تر از 25 درجه زیر صفر) درجه باعث میشود تا سرشاخه درختان دچار سرمازدگی بشوند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *